«Πάρε αυτό να θυμάσαι τον Παλαιοκώστα!»

Οι μοναδικοί Έλληνες που μπήκαν στη λίστα του FBI: οι αδελφοί Παλαιοκώστα.

«Το παν φίλε μου είναι να είσαι αρχηγός».

Έτσι έλεγε ο Νίκος τον παλιό καιρό όταν πιτσιρικάς έπινε τα βράδια τεκίλες στα μπαρ των Τρικάλων. Είχε το γιακά του μπουφάν πάντα σηκωμένο, άκουγε ρεμπέτικα, έλεγε ανέκδοτα. Παιδί ακόμα έκανε μια ώρα με τα πόδια απ’ το σπίτι του να φθάσει στο σχολείο. Πολλές φορές ο δάσκαλος τον έδιωχνε:

«Πώς είσαι έτσι; Μες τη λάσπη!».

Ο Νίκος γύριζε σπίτι νευριασμένος με τη φτώχεια του. Ο παππούς της οικογένειας, που είχε τ’ όνομά του, περιφερόταν στα χωριά μ’ ένα τομάρι λύκου, γιατί αν σκότωνες λύκο εκείνη την εποχή οι συγχωριανοί σου έδιναν λεφτά που γλίτωσες τα πρόβατά τους. Ο Νίκος δεν ήθελε να καταντήσει έτσι. Παράτησε το σχολείο κι έπιασε δουλειά σ’ ένα τυροκομείο, να βοηθήσει τα αδέλφια του -ένα κορίτσι, τρία αγόρια. Το ένα αγόρι ήταν ο Βασίλης. Όταν ο Νίκος έφυγε να μπαρκάρει στα καράβια, ο Βασίλης που ήταν 6 χρόνια μικρότερος, έγινε αρχηγός των υπόλοιπων ατάκτων.

Από τότε, ο Βασίλης προσπαθούσε πάντα να ξεπεράσει το Νίκο. Όσοι τον γνώρισαν, λένε πως στο μυαλό του δεν είχε τα χρήματα. Ήθελε μόνο να γελοιοποιεί τους αστυνομικούς. Ίσως γι’ αυτό συμπαθούσε πιο πολύ τους αντιεξουσιαστές απ’ τους κακοποιούς. Στις φυλακές οι άλλοι κρατούμενοι θεωρούσαν τιμή τους το να τους χαιρετά. Στο προαύλιο έβγαζε μικρούς λόγους ενάντια στην εξουσία. Κι όταν ήταν έξω ακόμη κι αν σήκωνε όπλο, ποτέ δε σημάδευε άνθρωπο. Δεν ήταν λίγες οι ευκαιρίες να σκοτώσει: ληστείες τραπεζών, κλοπές αυτοκινήτων, τετ α τετ με τους αστυνομικούς, η απαγωγή του Αλ. Χαΐτογλου και του Γ. Μυλωνά… Κι ύστερα, η απόδραση με το ελικόπτερο απ’ τον Κορυδαλλό.

«Πάρε αυτό να θυμάσαι τον Παλαιοκώστα!»

-ο Βασίλης που μόλις είχε αποδράσει, έδωσε το κομπολόι του στον πιλότο του ελικοπτέρου. Ίσως για να τον ηρεμήσει. Ή γιατί είχε καταλάβει πως με κάτι τέτοια μικροπράγματα τρέφεται ο μύθος του «Ρομπέν των φτωχών».

Ηρωικές ιστορίες. Φανταστικές ή όχι, τι σημασία έχει; Ο Νίκος, λένε, τριγύριζε ντυμένος παπάς στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής ενώ ήταν επικηρυγμένος, και δεν τον γνώρισε κανένας, ούτε ο παιδικός του φίλος, ο Πάνος ο ταξιτζής που τον έφερε απ’ τα Τρίκαλα. Ο Βασίλης έκλεβε αυτοκίνητα, αλλά πάντα τα επέστρεφε δύο μέρες μετά. Και προίκιζε άπορα κορίτσια για να μπορέσουν να παντρευτούν – περίπου σαν τον κατάδικο του Ντίκενς, στις «Μεγάλες Προσδοκίες». Μέχρι πέρσι οι κάτοικοι στο Μοσχόφυτο έλεγαν «μόνο νεκρά θα τα πιάσουν τα αδέλφια» -σαν να ήταν ήρωες ταινίας. Αλλά η ζωή, δεν είναι ταινία.

«Κάνατε την τύχη σας» «Κάνατε την τύχη σας. Πιάσατε το Νίκο Παλαιοκώστα».

Έτσι είπε στους αστυνομικούς τη νύχτα που τον στρίμωξαν. Όταν συνελήφθη, πρώτη φορά βγήκε φωτογραφία του στις εφημερίδες. Πρώτη φορά, μετά από εκείνη τη σχεδόν παιδική με το περιπαικτικό βλέμμα και το άναρχο μαλλί. Στην εικόνα ένας ταλαιπωρημένος άνδρας. «Σαν οδηγός του ΟΑΣΑ», έγραφαν οι εφημερίδες. Στο αναποδογυρισμένο του Opel Corsa, δύο υπνόσακοι, μερικά φάρμακα και λίγες κονσέρβες. Τόσα χρήματα είχαν περάσει απ’ τα χέρια του, κι όμως αυτά τα υπάρχοντα όριζαν τη ζωή του. Λίγο καιρό μετά, θα πιανόταν κι ο Βασίλης, ο «μικρός». Που τώρα κάθεται στο εδώλιο του εφετείου στον Πειραιά.

«Δεν απαντώ σε μπούρδες!»

λέει όταν τον ρωτούν αν απ’ το κελί «έστησε» την απαγωγή του Περικλή Παναγόπουλου. Στα 42 του ο Βασίλης διατηρεί το βλέμμα απ’ τις παλιές φωτογραφίες. Λένε πως ο Νίκος έχει πέσει σε κατάθλιψη στο κελί του. Ο Βασίλης μοιάζει να περιμένει την επόμενη ευκαιρία. Γιατί είπαμε: «το παν φίλε μου, είναι να είσαι αρχηγός».

Σ.Σ.
Και η ευκαιρία ήρθε προχθές από τον ουρανό αλλά ...όχι ουρανοκατέβατη!



Πηγή μίνι αφιερώματος: Indymedia